آیه 12 سوره طور

الَّذِينَ هُمْ فِي خَوْضٍ يَلْعَبُونَ «12»

بعد بيان مكذبين را فرمايد:

الَّذِينَ هُمْ فِي خَوْضٍ‌: آنانكه ايشان در داخل شدن به اقوال باطله كه آن استهزاء به قرآن و تكذيب پيغمبر آخر الزمان صلّى اللّه عليه و آله و انكار بعث در آخرت و جزاى اعمال بندگان، يَلْعَبُونَ‌: بازى مى‌كنند و استهزاء نمايند، يعنى آن را بازيچه تصور كنند و وقعى بر آن ننهند. غالب استعمال خوض در امور باطله و اقاويل باطله است و لذا نزد اطلاق منصرف به آن شود.

جلد 12 - صفحه 297

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌

وَ الطُّورِ «1» وَ كِتابٍ مَسْطُورٍ «2» فِي رَقٍّ مَنْشُورٍ «3» وَ الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ «4»

وَ السَّقْفِ الْمَرْفُوعِ «5» وَ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ «6» إِنَّ عَذابَ رَبِّكَ لَواقِعٌ «7» ما لَهُ مِنْ دافِعٍ «8» يَوْمَ تَمُورُ السَّماءُ مَوْراً «9»

وَ تَسِيرُ الْجِبالُ سَيْراً «10» فَوَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ «11» الَّذِينَ هُمْ فِي خَوْضٍ يَلْعَبُونَ «12» يَوْمَ يُدَعُّونَ إِلى‌ نارِ جَهَنَّمَ دَعًّا «13» هذِهِ النَّارُ الَّتِي كُنْتُمْ بِها تُكَذِّبُونَ «14»

أَ فَسِحْرٌ هذا أَمْ أَنْتُمْ لا تُبْصِرُونَ «15» اصْلَوْها فَاصْبِرُوا أَوْ لا تَصْبِرُوا سَواءٌ عَلَيْكُمْ إِنَّما تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ «16»

ترجمه‌

سوگند به كوه طور

و كتاب نوشته شده‌

در صفحه گشوده‌

و سوگند بخانه آباد از ملائكه‌

و سقف افراشته شده‌

و درياى پر شده‌

همانا عذاب پروردگارت واقع شونده است‌

نيست براى آن دفع‌كننده‌اى‌

روز كه موج ميزند آسمان موج زدنى‌

و روان ميشوند كوهها روان شدنى‌

پس واى در چنين روز بر تكذيب‌كنندگان‌

آنانكه در گفتگوى باطل بازى ميكنند

روز كه افكنده ميشوند بخوارى بسوى آتش دوزخ افكندنى‌

اينست آتشى كه آنرا دروغ ميپنداشتيد

آيا پس جادو است اين يا شما نمى‌بينيد

فرود آئيد در آن صبر كنيد يا صبر نكنيد مساوى است بر شما جز اين نيست كه جزا داده ميشويد آنچه را كه عمل ميكرديد.

تفسير

خداوند متعال سوگند ياد فرموده بكوه طور سينا كه شرافت آن بتكلّم خدا با حضرت موسى در آن معروف است و بكتاب مقدّسى كه مرتّب نوشته شده در صفحه رقيق درخشانى گشوده براى قرائت ملائكه و آن قرآن مجيد يا لوح محفوظ در آسمان ميباشد كه مشتمل بر تمام حقائق و وقايع گذشته و آينده است و نيز قسم ياد نموده به بيت المعمور كه معبد ملائكه است در آسمان محاذى‌

جلد 5 صفحه 74

خانه كعبه و در هر روز هفتاد هزار ملك داخل در آن ميشوند و ديگر معاودت بآن نمينمايند چنانچه مستفاد از چند روايت معتبر در اينمقام است و سوگند ياد فرموده بآسمان كه سقف رفيع و مقام منيع است و در بعضى از روايات بآن تصريح شده و بدرياى مملوّ از آب كه محيط بزمين است يا افروخته از آتش چنانچه خداوند فرموده و اذا البحار سجّرت و در اينمقام روايت شده و قمّى ره تأييد فرموده كه قيامت خداوند درياها را مبدّل بآتش ميكند و جهنّم بآن افروخته ميگردد و متعلّق قسم آنست كه عذاب خدا در روز قيامت حق و محقّق است و يقينا واقع خواهد شد و دافع و مانعى براى آن نخواهد بود و قبلا اشاره شد كه قسم از خداوند در اين امور براى كسانى است كه قاصر از فهم برهانند و براى سايرين هم مؤكّد اعتقاد خواهد بود و در آنروز آسمان مانند دود حركت ميكند و مانند آب موج ميزند و مضطرب است و كوهها مانند باد سير ميكنند و مبسوط بزمين ميگردند پس واى بحال كسانيكه تكذيب كردند در دنيا خدا و پيغمبر و امام و نوّاب او را آنانكه در مقالات باطله و عقائد فاسده و معاصى الهيه بحث و توغل مينمايند و عمرى را بلهو و لعب ميگذرانند و آنروزى است كه بعنف و جبر آنها را سرازير در جهنّم نموده برو بر آتش اندازند و براى توبيخ و تعيير و معارضه بمثل گفته آنها در دنيا بآنان گفته ميشود اين آتش موعودى است كه شما آنرا تكذيب مينموديد و معجزات پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلّم را سحر ميخوانديد اينهم سحر است يا شما كوريد وارد شويد و بيابيد آنرا پس صبر كنيد بر عذابش يا صبر نكنيد بلكه جزع و فزع نمائيد بحال شما فرق نميكند خلاصى از آن نداريد جزاى اعمال زشت دنيويّه شما است كه بشما رسيده و كلمه رقّ ظاهرا پوست رقيق شفّافى است كه مهيّا براى نوشتن مطالب مهمّه مينمودند مانند پوست آهو ولى در مطلق صفحه مكتوب استعمال ميشود و تنكير آن و كتاب براى تعظيم و اشاره بآنستكه آن دو از قبيل كتاب و ورق معمولى نيست و اللّه اعلم.

فَوَيل‌ٌ يَومَئِذٍ لِلمُكَذِّبِين‌َ «11» الَّذِين‌َ هُم‌ فِي‌ خَوض‌ٍ يَلعَبُون‌َ «12»

مكذبين‌ كساني‌ هستند ‌که‌ ‌در‌ حديث‌ باطل‌ و مزخرف‌ فرو رفته‌ و ملعبه‌ مي‌ كنند، مثل‌ كلماتي‌ ‌که‌ كفار و مشركين‌ ‌در‌ حق‌ انبياء ميگويند ساحر مجنون‌ مفتري‌ كذاب‌ و اشباه‌ اينها. ‌ يا ‌ نسبت‌هايي‌ ‌که‌ بقرآن‌ و معجزات‌ ميدهند، ‌ يا ‌ نسبتهايي‌ ‌که‌ بائمه طاهرين‌ ميدهند، ‌ يا ‌ احكام‌ الهيه‌ ‌را‌ اهانت‌ و ملعبه ‌خود‌ قرار مي‌دهند. مثل‌ نماز روزه‌ حج‌ ساير واجبات‌. بلكه‌ ميتوان‌ تعميم‌ داد بكساني‌ ‌که‌ بعلماء دين‌ و مقدسات‌ مذهب‌ ‌را‌ اسباب‌ بازي‌ و لعب‌ ‌خود‌ قرار ميدهند و اينها ‌هم‌ بسيار هستند بالاخص‌ دوره امروزه‌.

]

(آیه 12)- سپس به معرفی این مکذّبین پرداخته، می‌فرماید: «همانها که در سخنان باطل به بازی مشغولند» (الَّذِینَ هُمْ فِی خَوْضٍ یَلْعَبُونَ).

آیات قرآن را «دروغ»، و معجزات پیامبر صلّی اللّه علیه و آله را «سحر» می‌خوانند، و آورنده آن را «مجنون» می‌شمرند، همه حقایق را به بازی گرفته، و به سخریه و استهزا در برابر آنها می‌پردازند.

«خوض» به معنی ورود در سخنان باطل است، و در اصل به معنی وارد شدن در آب و عبور از آن است.